W dniach 07.10.2024 – 13.10.2024 r. po raz kolejny obchodzimy w naszej szkole Europejski Tydzień Świadomości Dysleksji.
Październik jest miesiącem, w którym od wielu lat Europejskie oraz Polskie Towarzystwo Dysleksji zaprasza do udziału w akcji społecznej, której celem jest przypomnienie, że wśród nas – naszych kolegów, podopiecznych są także uczniowie o specyficznych potrzebach edukacyjnych. Tegoroczne obchody odbywają się pod hasłem: „Odkrywamy wyjątkowe historie osób z dysleksją”.
Celem przedsięwzięcia jest:
- podnoszenie stanu świadomości w zakresie dysleksji wśród nauczycieli, rodziców i uczniów;
- propagowanie modelu szkoły przyjaznej uczniom z dysleksją poprzez uwrażliwienie na potrzeby i trudności dzieci z dysleksją;
- stwarzanie optymalnych warunków rozwoju uczniom ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się;
- „odczarowanie” słowa dysleksja i ukazanie, iż nie stanowi ona przeszkody do osiągnięcia sukcesu.
Europejskie Towarzystwo Dysleksji uznało 8 października 2024 r. za Dzień Dysleksji. Jest to dobra okazja do tego, aby dowiedzieć się lub przypomnieć sobie, czym jest dysleksja. Międzynarodowe Towarzystwo Dysleksji podaje, iż „Dysleksja jest specyficznym zaburzeniem w uczeniu się o podłożu neurobiologicznym. Charakteryzuje się trudnościami w adekwatnym i/lub płynnym rozpoznawaniu słów oraz słabymi zdolnościami dekodowania i poprawnego pisania. Trudności te są zazwyczaj wynikiem deficytu fonologicznego aspektu języka, często niewspółmiernego do innych zdolności poznawczych i efektywnych metod nauczania stosowanych w szkole. Wtórnie mogą wystąpić problemy z czytaniem ze zrozumieniem i kontaktem ze słowem pisanym, które mogą ograniczyć rozwój słownictwa i wiedzy ogólnej.”
Dysleksja rozwojowa obejmuje wszystkie powyższe aspekty. Objawia się ona trudnościami w czytaniu i pisaniu, które są uwarunkowane neurologicznie. Charakteryzuje się dużym stopniem zróżnicowania indywidualnego. Słowo „rozwojowa” oznacza, że symptomy występują u ucznia na każdym etapie rozwojowym, a trudności nie pojawiają się nagle i występują w nasilonym stopniu od początku nauki szkolnej. Z kolei określenie „specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu” oznacza, że występują one u dzieci o prawidłowej inteligencji.
U podstaw dysleksji leżą zaburzenia i opóźnienia rozwoju, za które winą obarczane są geny, hormony, zmiany struktury mózgu i mikrouszkodzenia (np. przy porodzie).
Zaburzenia w dysleksji mogą dotyczyć:
- funkcji percepcyjno-motorycznych (spostrzegania wzrokowego, słuchowego, motoryki) i ich współdziałania (integracji percepcyjno-motorycznej);
- funkcji językowych;
- pamięci (wzrokowej, słuchowej, ruchowej);
- lateralizacji;
- orientacji w schemacie ciała i przestrzeni.
Kiedy trudności w czytaniu i pisaniu trwają długo i nasilają się, na podstawowe zaburzenia nawarstwiają się zaburzenia wtórne:
- emocjonalne (reakcje nerwicowe);
- motywacyjne (zniechęcenie, utrata wiary w swoje możliwości).
Wpływają one negatywnie na procesy poznawcze (uwaga, pamięć, percepcja) i są przyczyną niepowodzeń szkolnych.
Nie można rozpoznać dysleksji rozwojowej, gdy trudności w czytaniu i pisaniu:
- są jedynie wynikiem złego funkcjonowania narządów zmysłu (niedosłuchem lub wadą wzroku);
- należą do zespołu symptomów inteligencji niższej niż przeciętna, niepełnosprawności intelektualnej;
- są skutkiem schorzenia neurologicznego (mózgowe porażenie dziecięce, epilepsja);
- są wyłącznie wynikiem zaniedbania środowiskowego i dydaktycznego.
Niestety, nadal dość często spotykamy się z krzywdzącymi opiniami na temat uczniów borykających się ze specyficznymi problemami w nauce czytania i pisania. Dlatego też warto pamiętać o tym, iż dysleksja to mistrzyni paradoksów.
Przez ostatnie dziesięciolecia narosło wokół niej wiele mitów. Jednym z nich jest przekonanie, że dysleksja dotyka dzieci mniej zdolne od innych. A przecież nawet wśród ludzi sławnych i wybitnych nie brakuje osób z dysleksją. Możemy znaleźć je w świecie nauki, muzyki, kina, malarstwa, polityki, a nawet w literaturze. Jeżeli jesteście ciekawi, kto zmagał się z trudnościami o charakterze dyslektycznym, zajrzyjcie do poniższej galerii:
Dar dysleksji_ galeria słynnych dyslektyków – plik pdf
Dysleksja to nie lenistwo, to nie nowa moda! Przyglądając się biografiom znanych dyslektyków, można wysnuć wniosek, że osiągnęli oni życiowy sukces nie pomimo dysleksji, a dzięki niej. Determinacja, wytrwałość, kreatywność, nieszablonowość – to właśnie cechy, które sprawiają, że dysleksja często zamiast przekleństwem, może stać się prawdziwym darem. Wystarczy w odpowiedni sposób pokierować swoimi umiejętnościami i wykorzystać mocne strony, aby wybić się w życiu.
Drodzy Uczniowie!
Z okazji Europejskiego Tygodnia Świadomości Dysleksji zapraszamy Was do wzięcia udziału w dwóch akcjach. Pierwsza z nich to „Tydzień z ruchem”. W pliku zamieszczonym poniżej znajdziecie przykłady różnorodnych ćwiczeń, które – systematycznie wdrażane – pozwolą Wam na lepsze codzienne funkcjonowanie.
Tydzień z ruchem na ETSD – plik pdf
Druga akcja pod hasłem: „Sprawdź się! – trening czyni mistrza…” skierowana jest szczególnie do tych, którzy borykają się z trudnościami w poprawnym pisaniu i chcieliby utrwalić znajomość zasad ortograficznych w praktyce, a także sprawdzić swoją wiedzę z nauki o języku i potrenować usprawnianie funkcji poznawczych czy percepcyjnych w zaciszu domowego ogniska.
Poniżej link do prezentacji zawierającej ćwiczenia interaktywne w ramach tejże akcji:
W swoich codziennych zmaganiach z dysleksją pamiętajcie o słowach Dana Browna: „Wszystko jest możliwe. Niemożliwe wymaga po prostu więcej czasu.”
Szanowni Rodzice!
Stwierdzenie dysleksji rozwojowej jest pierwszym krokiem na drodze do pokonania trudności. Jeśli jednak chcemy, by nasze dziecko osiągało rezultaty adekwatne do jego możliwości, a w przyszłości również sukcesy zawodowe, warto pamiętać o systematycznej, ukierunkowanej pracy. Ogromna odpowiedzialność spoczywa tutaj właśnie na rodzicach, którzy powinni wspierać działania szkoły i zachęcać swoje dziecko do podejmowania dodatkowego wysiłku. Systematyczna praca w szkole i w domu jest bowiem warunkiem skutecznego oddziaływania i tylko w ten sposób można przezwyciężyć trudności dyslektyczne. Dlatego też szczególnie gorąco zachęcamy rodziców dzieci ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi do zapoznania się z niżej zamieszczonymi artykułami autorstwa Marty Bogdanowicz i Małgorzaty Rożyńskiej oraz wskazówkami, które się w nich znajdują. Pamiętajmy, że rola rodzica w wykrywaniu i pokonywaniu trudności u dziecka jest niezmiernie ważna, gdyż nikt nie zna dziecka lepiej od jego własnych rodziców i nikt nie spędza z nim tak dużo czasu…
„Dzień powszedni dyslektycznego dziecka” – plik pdf
„Jak rozwijać w dziecku pasję do czytania?” – plik pdf
Aneta Ambroży
Małgorzata Studnicka