W dzisiejszym zabieganym świecie, gdzie życie każdego z nas toczy się w bardzo szybkim tempie, niezwykle istotne jest zadbanie o swoje zdrowie psychiczne i emocjonalne. Wychodząc naprzeciw potrzebom młodych ludzi, szkoły coraz częściej sięgają po różnorodne metody promujące dobrostan psychiczny i uważność. Jednym z takich innowacyjnych podejść jest praktyka mindfulness, czyli świadomej obecności, którą wdraża Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Połańcu. Realizujemy bowiem projekt „Uważność – kompleksowy program profilaktyczno-wychowawczy dla uczniów, rodziców i nauczycieli klas I-III – cz. I na rok szkolny 2023/2024”, który finansowany jest ze środków Urzędu Miasta i Gminy w Połańcu.
Od 18 do 22 marca społeczność szkoły wzięła udział w Ogólnopolskim Tygodniu Uważności, który miał na celu wprowadzenie uczniów w świat uważności oraz dostarczenie im narzędzi do radzenia sobie ze stresem i trudnościami emocjonalnymi. Było mnóstwo okazji do tego, żeby się zatrzymać, świadomie pooddychać, poobserwować sygnały, jakie wysyła nam ciało, pobyć „tu i teraz” i świetnie się bawić.
Hol główny szkoły zmienił się w kosmiczną przestrzeń – na granatowym niebie królowały planety i gwiazdy, ogromna rakieta zachęcała do zatrzymania się, a w fotobudce można było poczuć się niczym astronauta. Przepiękne girlandy i napis „Uważnie w świat” dopełniały całości. Nie zabrakło również balonu, który zabrał nas w podróż na różne planety – uważności, czasu, pewności siebie, świadomości, mądrości, oddechu, regulacji i życzliwości. Klasa 1e wraz z wychowawcą Agnieszką Dudek wykonała tematyczne prace plastyczne, które wzbogaciły wystrój szkoły. Do stworzenia takiej przestrzeni zainspirowały nas autorki programu „Uważność w edukacji – Kosmos i Kajo” – Jowita Wowczak i Katarzyna Kowalska-Bębas, za co serdecznie dziękujemy!
W trakcie tego wyjątkowego tygodnia uczniowie mieli wiele okazji do tego, aby doświadczyć, jak dobroczynny wpływ ma praktyka uważności. Pierwszego dnia przez szkolny radiowęzeł popłynęła audycja wyjaśniająca, czym jest uważność i jak ją trenować. Wysłuchaliśmy piosenki „Moja cisza” oraz skupiliśmy się na oddechu, który jest SUPER, gdyż przynosi spokój, uważność, pewność siebie, energię i rozluźnienie! W kosmicznej przestrzeni doświadczaliśmy uważności na smak, próbując nieznanych dotąd herbat. Na uczniów czekała również przytulna sala, w której podczas przerw mogli się wyciszyć i pobyć ze swoimi myślami i oddechem. Uczniowie klas 1-3 wraz ze swoimi wychowawcami świetnie się bawili podczas ćwiczeń ruchowych oraz polecieli na Planetę Uważności, gdzie czekał na nich Kosmiczny Ślimak, który pokazał, jak można się wyciszyć, wykonując długie i spokojne oddechy przez nos.
Drugiego dnia oddech przyniósł nam uważność. Uczniowie wysłuchali wybuchowej historii i kierowali swoją uwagę na oddech. Dzieci z klas 1 wraz z wychowawcami wzięły udział w warsztatach, podczas których mogły się wyciszyć, odpocząć, świadomie oddychać i zrelaksować się. Również i w tym dniu w holu głównym szkoły uczniowie mogli doświadczać uważności na zmysły przy przygotowanych kącikach sensorycznych – były różne faktury, zapachy, kształty. Skupialiśmy też swoją uwagę, obserwując żelowe klepsydry, tworząc budowle z ciastoliny, piankoliny czy bawiąc się cieczą nienewtonowską. Zainteresowanie było ogromne! Ze szkolnego radiowęzła płynęła muzyka relaksacyjna. Powstały wspaniałe noktowizory uważności, które wykonali uczniowie klasy 3ai wraz z wychowawcą Katarzyną Chrząstowską-Chabior. Swoje rakiety odpaliły również świetliczaki, które wraz z opiekunami odwiedziły Planetę Życzliwości, ucząc się, jak być życzliwym dla siebie i dla innych.
Trzeci dzień Ogólnopolskiego Tygodnia Uważności minął nam pod hasłem „Oddech przynosi pewność siebie”. 92 uczniów klas drugich wraz ze swoimi wychowawcami świadomie oddychało, relaksowało się i cieszyło spokojem podczas specjalnie przygotowanych warsztatów. Podopieczni pani Elżbiety Wnuk z klasy 3d zaprojektowali swoją własną Planetę Uważności, natomiast uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych wzięli udział w zajęciach, podczas których tworzyli zabawki sensoryczne – antystresowe gniotki. Świetliczaki odwiedziły z kolei Planetę Regulacji, na której dowiedziały się, jak mogą regulować swoje ciało, emocje i stan umysłu. Wykonywały również ćwiczenia wyciszające i fantastycznie się bawiły podczas zabaw ruchowych. Pozostali członkowie społeczności szkolnej również mieli okazję doświadczyć uważności na oddech, wyciszyć emocje i uspokoić myśli, słuchając muzyki relaksacyjnej nadawanej przez szkolny radiowęzeł.
Czwartego dnia oddech przyniósł uczniom energię. 97 dzieci z klas trzecich doświadczyło świadomego oddechu, uczyło się wydłużać czas pomiędzy bodźcem a reakcją, rozwijało swoją uważność, koncentrację uwagi i świetnie się bawiło. Przez radiowęzeł popłynęło ćwiczenie oddechowe dla całej społeczności szkolnej, w sali wyciszenia i relaksu spokój odnalazło wielu uczniów naszej placówki, a w świetlicy odbyła się lekcja otwarta dotycząca uważności. Wychowankowie pani Anny Głodo z klasy 1d stworzyli natomiast Kosmicznego Ślimaka, z którym będą systematycznie ćwiczyć oddech. Tego dnia instruktorki programu „Uważność w edukacji – Kosmos i Kajo” wzięły udział w spotkaniu integracyjnym, podczas którego doskonaliły praktykę własną, dzieliły się spostrzeżeniami i pomysłami dotyczącymi kolejnych działań w zakresie budowania odporności psychicznej dzieci i młodzieży. Nie zabrakło również relaksacji podczas wspólnej medytacji uważności na zmysły.
W piątym dniu Ogólnopolskiego Tygodnia Uważności świadomego oddechu doświadczały dzieci z grupy przedszkolnej Szkoły Podstawowej im. Tadeusza Kościuszki w Połańcu. Wraz ze swoim wychowawcą, Karoliną Łukaszek, poznały oddech Kosmicznego Ślimaka, obserwowały sygnały płynące z ciała, uczestniczyły w zabawach na odreagowanie, które sprawiły im mnóstwo radości. Klasa 2c zorganizowała piknik, podczas którego dzieci doświadczały uważności na zmysły, a świetliczaki przeprowadzały uważne eksperymenty oraz słuchały bajek wyciszających w świetlicowym kąciku uważności. Niektórzy uczniowie wybrali się natomiast na wiosenny spacer, podczas którego obserwowali budzącą się do życia przyrodę, słuchali śpiewu ptaków i zauważali płynące po niebie obłoki. Wszystkie klasy biorące udział w Ogólnopolskim Tygodniu Uważności otrzymały pamiątkowe dyplomy.
Ten wyjątkowy tydzień minął nam bardzo szybko. Jego celem było zaszczepienie wśród uczniów nawyku świadomej obecności w codziennym życiu. Poprzez praktyki oddechowe czy proste ćwiczenia skupienia uwagi na bieżącym momencie, dzieci miały okazję doświadczyć spokoju i równowagi wewnętrznej. Niezwykle ważnym elementem programu było także podkreślenie roli empatii i życzliwości w relacjach międzyludzkich. Uczniowie uczyli się rozpoznawać swoje emocje oraz radzić sobie z nimi w sposób konstruktywny, co przyczyniało się do budowania pozytywnych więzi społecznych. Ogólnopolski Tydzień Uważności był wydarzeniem, które wzbudziło wiele pozytywnych emocji i inspiracji wśród uczestników. Dzieci, nauczyciele, rodzice – wszyscy dostrzegli, jak ważne jest wprowadzenie praktyk mindfulness do życia codziennego, zarówno w szkole, jak i poza nią. Mamy nadzieję, że praktyka uważności stanie się częścią życia jeszcze większej liczby osób.
Serdecznie dziękujemy wszystkim, którzy z entuzjazmem i dużym zaangażowaniem włączyli się w przygotowania obchodów Ogólnopolskiego Tygodnia Uważności – Karolinie Guzik, Zofii Sowińskiej, Danucie Pawełek, Justynie Michalskiej, Ewie Sajkiewicz, Urszuli Żurawskiej, Roksanie Nowak, Karolinie Gałce, Mirosławie Młodzińskiej, Marzenie Rybak. To również dzięki Wam, uczniowie nie tylko mogli doświadczyć praktyki uważności, ale także zrozumieć, dlaczego dbanie o swoje zdrowie psychiczne jest tak ważne.
Szczególne podziękowania składamy na ręce Pana Burmistrza Jacka Benedykta Nowaka oraz kierownika Referatu Organizacyjnego Komunikacji i Spraw Społecznych Pani Anny Ziętarskiej-Winnickiej, którzy wspierają nasze działania oraz doceniają pozytywny wpływ praktykowania uważności jako narzędzia podnoszenia komfortu i kondycji psychofizycznej uczniów.
Koordynator projektu: Małgorzata Sokołowska
Liderki uważności: Iwona Damm, Małgorzata Studnicka, Monika Moryto
